Ik zou naar de film, de enige voorstelling van Johan in het filmhuis -wat een eigenaardige programmering- maar het is nog steeds ttotm en ik ben lui en lekker aan de gang met livejournal en ander internet (zo erg, dat ik zelfs Buitenhof en Daily Show vergat te kijken!) dus blijf lekker thuis. M'n officiele excuus is dat het een voorstelling met pauze betreft, die boycot ik in het filmhuis, dat na een enquete vorig jaar heeft besloten de meeste films aan één stuk te vertonen: beter!

DEBAT (join in!)
Verder met serieus bloggen: met Hans heb ik al enige tijd een doorlopende discussie over mijn drie favoriete begrippen cynisme, sarcasme en ironie. Het is niet echt een debat, want wij zijn het wel eens over wat wij met die drie omschrijvingen bedoelen, maar de rest van de wereld begrijpt ons niet;)

Oorzaak
Het oorspronkelijke uitgangspunt van de discussie was het nummer 'Ironic' van Alanis Morisette, dat bij vertaling helemaal niet over ironie, maar vooral over pech blijkt te gaan. 'A black fly in your Chardonnay' bijvoorbeeld is niet ironisch, maar gewoon smerig. (ik werd hierop gewezen door een engelse Ierse stand-up, waar ik de naam nog van op ga zoeken Ed Byrne)
De afgelopen weken werd ik door verschillende gebeurtenissen aan de discussie herinnerd: allereerst was daar het verzoek van pa om zijn webserver te promoten: hij is bezig met een genealogisch onderzoek naar onze voorouders. De link naar zijn site vind je hiernaast onder Familie. En dat, Alanis, is dus een mooi voorbeeld van ironie. (En deze opmerking valt bijna onder sarcasme;)
Verder kreeg ik van Sint een mooi gedicht met een aantal quotes over cynisme, die de goedheiligman wel bij mij vond passen (als begeleiding bij 'America, the book' van the Daily Show). Ook het shirt -dat Hans dubbel kreeg en waarvan er dus 1 naar mij toe ging- met de quote van Sartre: l'enfer c'est les autres valt min of meer in die categorie.

Gevolg
Nadat we het nummer van Alanis tot de grond toe hadden afgekraakt, bleek dat verschillende woordenboeken haar betekenis van ironie echter ondersteunen. Niet alleen in het amerikaans engels wordt het woord ironie vaak gebruikt voor pechsituaties, ook van Dale geeft een verklaring die wat ons betreft meer lijkt op sarcasme dan ironie.
Naar aanleiding van dat misverstand ontstond dus de discussie en ben ik op zoek gegaan naar de verschillen en overeenkomsten tussen cynisme, sarcasme en ironie. Ik heb uiteraard gezocht tot ik een woordenboek vond dat wel schreef wat wij geloofden;-)

Gebruikte woordenboeken:
Prisma-Oxford = engels-engels
Van Dale = nederlands-nederlands
Webster = american english
Ik heb alleen dat deel van de uitleg genomen dat voor dit 'debat' van toepassing is. Herkomst en uitwijding heb ik weggelaten. Ik laat de originele engelse tekst staan, als ik dat weer ga vertalen, loop je risico op meer misverstanden...

SARCASME
Prisma-Oxford:
bitter or wounding remark or comment, esp. ironically worded;
Van Dale:
bittere, bijtende spot
Webster
a sharp and often satirical or ironic utterance designed to cut or give pain

BeeLikeJ
Over de betekenis van sarcasme zijn we het allemaal wel eens;) Maar eigenaardig hoe in deze verklaring het woord ironic wordt gebruikt (zie hieronder)

IRONIE
Prisma-Oxford:
expressions of meaning by language of opposite or different tendency; ill-timed or perverse arrival of event or circumstance that would in itself be desirable; use of language with one meaning for privileged few and another for those addressed or concerned.

Van Dale
spot waarbij men het tegendeel zegt van wat men bedoelt te zeggen

Webster
2 a : the use of words to express something other than and especially the opposite of the literal meaning
3 a (1) : incongruity between the actual result of a sequence of events and the normal or expected result

BeeLikeJ
Wat mij betreft scoort Prisma-Oxford hier het best: daar staat tussen de twee punt-komma's wat ik met ironie bedoel. Ook Webster zegt het na wat rare verklaringen uiteindelijk goed. Maar Van Dale laat mij danig in de steek. Dat is toch echt sarcasme wat ze hier omschrijven, imho.


Tot slot mijn favoriet (en persoonlijke kijk op het leven)
CYNISME
Prisma-Oxford
cynicism ~ cynical(ly) ~ cynic - one who had little faith in human sincerity or goodness;
Van Dale
levenshouding waarbij men afwijzend staat tegenover idealisme of geestdrift
cy·nisch (bn.) = 1 een pijnlijk ongeloof in het goede aan de dag leggend
Webster
cynical = contemptuously distrustful of human nature and motives

BeeLikeJ
This is so me! Ter bevestiging en afsluiting de quotes van Sint:
Cynicism is an unpleasant way of saying the truth - Lillan Hellman (1905-1984)
The power of accurate observation is commonly called cynicism by those who don't have it - George Bernard Shaw (1856 - 1950)

Meer ideeën of verklaringen? Commentaar welkom:-)